Page 18 - Уран зохиол

ХИЧЭЭЛ, СУРГАЛТЫН ҮР ДҮНГ ҮНЭЛЭХ ШАЛГУУРЫГ ХЭРЭГЛЭХ ЗӨВЛӨМЖ

Жишээ нь: бий болгох, бүтээх, төлөвлөх, дахин боловсруулах, шинжлэх, дизайн хийх, сонгох,
ашиглах, хэрэглэх, үзүүлэх, бэлтгэх, ашиглах, тооцоолох, хэлэлцэх, тайлбарлах, урьдчилан
таамаглах, харьцуулах, үнэлэх, шүүмжлэх гэх мэт.
Үнэлгээний шалгуур ба гүйцэтгэлийн түвшний тухай гүнзгийрүүлэн ойлгохын тулд 7 дугаар ангийн
жишээгээр авч үзье.

Д/д Үнэлгээний нэгж Суралцахуйн үр дүнгийн үнэлгээний шалгуур
1 Зохиолыг уншиж  Түүх, домог, хууч яриаг уншиж соёл, түүхийн хам сэдвийн хүрээнд мэдэрч
ойлгох тусган хүлээж авснаа илэрхийлж чаддаг.
2 Зохиолыг задлан  Сурагч зохиолын далд утгыг уран дүрслэлийн учир холбогдлоор
шинжлэх тайлбарлаж чаддаг болно.
 Сурагч зохиолын сэдэв, гол санааг тодорхойлж чаддаг болно.
 Сурагч өгүүлэгдэхүүний бүтэц хэсгүүдийн холбоо хамаарлыг тодорхойлж
чаддаг болно.
 Зохиолын орчин нөхцөл байдал нь зохиолын сэдэв, утгыг тодруулахад
нөлөөлж байгааг тайлбарлаж чаддаг болно.
 Сурагч зохиолын дүрийг тодорхойлж, үнэлж чаддаг болно.
3 Мэдрэмж  Уншсан зохиолын талаар мэдрэмж сэтгэгдлээ бичихдээ дүр, орчин,
сэтгэгдлээ бичих харилцан яриа оруулан уран дүрслэл ашиглан зохион бичдэг.
4 Зохиолыг ярих  Зохиолын үйл явдлын талаар ярихдаа үндэсний хэл, соёл, ёс заншлын
үнэт зүйлсийн жишээ, баримт, эшлэл ашиглан сонирхол татаж,
сэтгэлд хүрэхээр ярьдаг.
5 Шүлэглэсэн  Сурагч шүлэглэсэн зохиолын хэлбэрийг тайлбарлаж чаддаг болсон
зохиол байна.

Суралцахуйн үр дүнгийн үнэлгээний шалгуур бүрийн гүйцэтгэлийн хүрэх түвшний үзүүлэлт нь:
I түвшинд гүйцэтгэж байгаа сурагч сэргээн санах, ойлгох
II түвшинд гүйцэтгэж байгаа сурагч холбох, хэрэглэх
III түвшинд гүйцэтгэж байгаа сурагч задлан шинжлэх, нэгтгэн дүгнэх
IV түвшинд гүйцэтгэж байгаа сурагч үнэлэх, бүтээх чадвартай болсон байхаар ялгарч
байгаа юм. Гүйцэтгэлийн хүрэх түвшнийг дан ганц танин мэдэхүйн түвшнээр ялгарч байна гэж үзэж
болохгүй. Мөн агуулгын өргөсөл, гүнзгийрэл, үйлийн алхам болж байгаа гэж ойлгоно.

6, 7, 8, 9-р ангийн үнэлгээний эхний нэгжүүд “Зохиолыг уншиж ойлгох” бөгөөд VI ангийн “Уншсан
зохиолын агуулгыг ойлгож, түүнээс тухайн үндэстний соёлын хам сэдвийн хүрээнд тусгаж авснаа
амаар болон бичгээр илэрхийлдэг” болохын тулд шалгуурын гүйцэтгэлийн хүрэх түвшнийг хэрхэн
авч үзэх вэ?
Зохиолын агуулгаас ойлгосноо асуултын дагуу товч ярьдаг. Зохиолын агуулга ямар нийгэм,
соёлтой холбогдож байгааг ярьдаг.
Зохиолын агуулгын хаанаас ч асуулт асуусан богино хариулт өгч чаддаг сурагчдыг заавал асуултад
хариулж чадаж байна, одоо бич гэж давхар ажил болгохгүйгээр дараагийн түвшинд тохирсон
даалгаврыг өгөх нь сурагчийн хөгжлийг дэмжиж байгаа хэрэг болно.
Зохиолын агуулгаар нь хувааж, хэсэг бүрд тохирсон нэр өгдөг. Зохиолд өгүүлэгдэж байгаа
нийгэм, соёлтой холбогдох үг хэллэг, өгүүлбэрийг олж, утгыг таамаглаж, асууж тодруулдаг.
Зохиолын агуулгыг хэсэглэн хувааж нэр өгч байгаа нь эхийг хураан илэрхийлж буй арга бөгөөд
өмнөхөөс арай өөр чадвараа харуулж буй хэрэг юм. Мөн нийгэм, соёлын холбоотой үг, хэллэгээр
асуудлыг тодруулж байна. Гэвч хэд хэдэн хичээлийн дараа ийм түвшний сурагчид маань нэгэнт
арга барил нь сууж, чадвартай болдог тул энэ түвшинд нь уяад байх шаардлагагүй.

14