Page 132 - Физик

СУРАЛЦАХУЙН ҮР ДҮНГИЙН ШАЛГУУР

Үнэлгээний нэгж 3. Цахилгаан соронзон
12.8.1с. Цахилгаан соронзон индукцийн хуулийг ашиглан индукцийн ЦХХ ба индукцийн гүйдлийн
чиг хэмжээг тооцоолж чаддаг болно. Ш 1E, 2D, 5C
12.8.2с. Хүрээгээр нэвтрэх соронзон урсгал ба ороомгийн соронзон индукцлэлийг тооцоолж
чаддаг болно. Ш 6D, 7A
12.8.3с. Трансформаторын ажиллах зарчмыг индукцийн үзэгдлийг ашиглан тайлбарлаж,
трансформаторын томьёоны гаргалгаа хийж, трансформаторын оролт гаралтын
параметрийг тооцоолж чаддаг болно. Ш 2E, 4B, 4C
12.9.1с. АС -хэлхээний ЦХХ ба гүйдлийн хүч- хугацаанаас хамаарах хамаарлыг тохиромжтой
арга ашиглан дүрсэлж, тооцоолж чаддаг болно. Ш 7E
12.9.2с. Хувьсах ба тогтмол гүйдлийн ижил ба ялгаатай талыг үндэслэж, хувьсах гүйдэл,
хүчдэл, чадлыг үйлчлэгч утгаар илэрхийлж, физик утгыг тайлбарлаж чаддаг болно. Ш
3C, 6A
12.9.3с. Идэвхтэй, идэвхгүй чадлын тухай ойлголтыг үндэслэж, чадлын коэффицентийг
тайлбарлаж чаддаг болно. Ш 7A, 6D
12.10.1с. АС -хэлхээн дэх ороомог, конденсатор, резисторын үзүүлэх нөлөөг тохиромжтой
аргуудаар илэрхийлж тооцоолж чаддаг болно. Ш 5A, 6B
12.10.2с. Хувьсах гүйдлийн оролцсон холимог хэлхээний ерөнхий эсэргүүцэл, гүйдлийн хүч,
хүчдэлийн илэрхийллийг тохиромжтой аргуудаар тооцоолж, тайлбарлаж чаддаг
болно. Ш 1C, 6C
12.10.3с. АС -хэлхээний гүйдлийн ба хүчдэлийн резонансын нөхцөлийг тодорхойлж чаддаг болно.
Ш 1D, 2E, 7D

Суралцахуйн Гүйцэтгэлийн түвшин
СҮД үр дүнгийн
шалгуур I II III IV
Соронзон урсгал Хөдөлж буй цэнэгийн
Цахилгаан Дамжуулагч
генераторт битүү ороомгийн өөрчлөгдөхөд орчимд бюу гүйдлийн
индукцийн цахилгаан
орчимд соронзон
• Цахилгаан ЦСИ -ийн хөндийгөөр хөдөлгөгч хүч орон илэрдэг,
соронз
үзэгдлийг
соронзон хэрхэн хөдөлгөхөд үүсдэг, үүссэн 1 1
соронзон орон
= ( )
индукц ямар ашиглаж цахилгаан гүйдэл гүйдэл нь өөрийгөө хувьсахад индукцийн ̅ active = ∫ ( ) = − ≈ 0

12.8.1с нөхцөлд хэрхэн цахилгаан үүсдэг, гүйдлийн үүсгэх шалтгааныг гүйдэл үүсдэг 0
үүсдэг талаар энерги чигийн талаар эсэргүүцдэг гэсэн гэсэн концепцын cos
∆Ф
1

эфф
= ( )
тодорхойлдог. концепцын үүднээс = − ∆ = 1 эфф − ≈ 0
үүднээс өөрийн ∫ ( ) =
и
̅
үйлдвэрлэдэг туршилтын active
0
талаар баримтаар цахилгаан соронзон индукц ба харилцан ̅ total = эфф эфф
∆Ф
индукцийн үзэгдлийг
индукцийн үзэгдлийг
өгүүлдэг. илэрхийлдэг. = − ∆Ф 1 = − cos 1

и
тайлбарладаг.

эфф ∆
= ( ) тайлбарладаг. = ∫ ( ) = эфф − ≈ 0 ̅ active = эфф эфф cos
и
̅
∆
active
̅
=
• ЦСИ -ийн ∆Ф 0 = − Ф эфф ̅ = sin
эфф
total
= −

и
cos
хуулийг Цахилгаан = − ∆Ф = − ∆ хуулийг cos reactive эфф эфф
и

эфф
эфф
̅
=

ашиглан соронзон и ∆ ашиглан өгөгдсөн хуулийг бичвэрээр эфф
эфф
active

2
̅
2
=
индукцийн индукцийн хуулийг ∆Ф системийн үүсгэх эфф илэрхийлж, өгөгдсөн sin total = √ ̅ 2 + ̅ 2
̅ Ф
=
reactive
active
total
эфф

= −
̅
= −
=
гүйдлийн хүч, хуулийг бичвэрээр индукцийн ЦХХ ба бодлогын хувьд эфф эфф
1
и
1
reactive
= −

и
cos
∆
̅
хүчдэлийн бичвэрээр илэрхийлж, гадаад хэлхээнд = эфф индукцийн ЦХХ ба 1

эфф
active

2
1
2

утгыг илэрхийлдэг. Ленцийн дүрмийг = 2 ба гадаад хэлхээнд + ̅ 2 =
=
2
̅ =
= √ ̅ 2

Ф

sin
үүсгэх гүйдлийн хүчийг
active
reactive
total
и томьёолдог.
1
2
1

тооцоолдог. = − = − 1 1 ̅ reactive = эффүүсгэх гүйдлийн
тооцоолдог.
эфф
хүчийг тооцоолдог. = 1
√2 1
2 2 2 = 1 = ̅ + ̅ 2 =
2

= total = √ ̅ 2 reactive
active
1 1 1 2 1 эфф = 0 = 0
√2
√2 1 = 1 0 1
2 1 2 √ + ( − ) 2
2
= = = = 0

1 2 1 эфф √2
= 0 0
эфф √2 1 =
0
√2 = 2 1 2

0 √ + ( − )
эфф =
0 √2
эфф = 0
√2 =
0
1
2
√ + ( − ) 2
0
эфф =
√2
130