Page 130 - Физик
P. 130

СУРАЛЦАХУЙН ҮР ДҮНГИЙН ШАЛГУУР


                     Суралцахуйн                              Гүйцэтгэлийн түвшин
              СҮД     үр дүнгийн
                       шалгуур            I               II                III                  IV
                                                   Идеал шингэний
                     • Идеал       Идеал шингэний  урсгал           Идеал шингэний     Идеал шингэний
                     шингэний      урсгал          тасралтгүйн      урсгал тасралтгүйн   урсгал тасралтгүйн
                     урсгалыг      тасралтгүйн     тэгшитгэл ба     тэгшитгэлийн        тэгшитгэл, Бернуллийн
             12.4.1с  тэгшитгэлээр   тэгшитгэлийг   Бернуллийн      гаргалгаа хийдэг,   хуулийн гаргалгаа
                     илэрхийлж     энгийн тооцоонд  хуулийг энгийн   Бернуллийн         хийдэг, тооцоонд
                     тооцоолдог,   хэрэглэдэг.     бодлогод         хуулийг тооцоонд    хэрэглэдэг.
                     тайлбарладаг.                 хэрэглэдэг.      хэрэглэдэг.
                                                                    Изопроцессууд
                     • Тогтмол     Дулаан                           ба адиабат
                     дулаан        багтаамжийг     Изобар ба изохор   процесс политроп   Политроп процессын
                                                                                          n
                     багтаамжтай   Q=mc∆T          процессын        болохыг баталдаг,   PV =const  тэгшитгэлийн
                     процессыг     томьёогоор      дулаан           изобар ба изохор    гаргалгаа хийдэг,
                     ерөнхий       илэрхийлдэг,    багтаамжийн      процессын дулаан    изопроцессууд ба
                     тэгшитгэлээр,  нэгж ба        илэрхийллийг     багтаамжийн         адиабат процесс
                     жишээгээр     физик утгыг     тооцоонд         илэрхийллийг        политроп болохыг
                     илэрхийлдэг.    үндэслэдэг.    хэрэглэдэг.         тооцоонд        баталдаг, хэрэглэдэг.
                                                                    хэрэглэдэг.
                                   Асуудалд        Үрэлт, эсэргүүц-
                                   халуун биеэс    лийн хүчний
                     • Термо-      хүйтэн биед     ажилд зарцуулсан   Битүү системд    Энтропийн тухайн
                     динамикийн    дулаан аяндаа   дулааны энерги   явагдах дулааны     ойлголтыг ашиглан
             12.5.1с 2-р хуулийг   дамждаг, хүйтэн  аяндаа буцаж    процесс эмх         битүү системд явагдах
                     жишээгээр     биеэс аяндаа    энергийн анхны   цэгцгүй  чиглэлд    процессын чиглэлийг
                     илэрхийлдэг.   дамждаггүй     хэлбэртээ шилж-  явагддаг болохыг    тогтоодог.
                                   гэсэн концеп-   дэггүй болохыг   илэрхийлдэг.
                                   цоор ханддаг.   илэрхийлдэг.
                                                                                       Магадлалын зүй
                                                                    Хий дэх молекулууд  тогтолд үндэслэн
                                                                    тэнцүү хурдтай                                       1                      1
                                   Дулааны         Хийн молекул янз  байдаггүй, тодорхой          =     (    )         функцийн        ̅ active  =  ∫     (    )         =            −            ≈ 0
                                                                                                                             
                     • Молекул     тэнцвэрийн      бүрийн хурдтай,   зүй тогтлоор      буюу хурдны (v, v+dv)               0
                                                                                        интервалд оногдох
                                                                                              ∆Ф
                     хурдаар       улмаас хийн     дунджаар         хуваарилагдсан          = −                       эфф       эфф cos     
                                                                                        и
                                                                                              ∆    
                     түгэх хуулийг   молекулуудын   ижил кинетик    байдгийг тойм       молекулын харьцан-
                                   хурд, кинетик
                                                   энергитэй,
                                                                    графикаар
                                                                                        гуй тоо – хурдны
             12.6.1с  графикаар    энерги тэнцүү   магадлалын       илэрхийлдэг.            = −      ∆Ф               ̅ total  =      эфф       эфф
                                                                                        хамаарлын график
                     дүрсэлж,
                                                                                        и
                                                                                                ∆    
                     графикийн     болдог гэсэн    хуулиар          Температур ихсэхэд  байгуулж, арифметик           ̅ active  =      эфф       эфф cos     
                     онцлогийг     концепцын       зохицуулагддаг   молекулын дундаж    дундаж хурд,           
                                                                                                   Ф
                                                                                        хамгийн их магадтай
                     тайлбарладаг.   үүднээс       гэсэн концепцын   хурд нэмэгддэг         = −      = −              ̅ reactive  =      эфф       эфф sin     
                                   асуудалд        үүднээс асуудалд  болохыг томьёогоор  хурд, тодорхой           
                                                                                        и
                                                                                                        
                                   ханддаг.        ханддаг.         илэрхийлдэг,        хурдны завсарт
                                                                    тооцоонд                2  =       2              ̅ total  = √     ̅ 2  +      ̅ 2
                                                                                        оногдох молекулын
                                                                                                                                  reactive
                                                                                                                          active
                                                                    ашигладаг.              1       1
                                                                                        тоог тооцоолдог,
                                                                                        тайлбарладаг.
                                                                                            2       1       2         1
                                   Халуун биеийн                                            Кельвины                  =          
                                                                                          =
                                                                                              =
                                                                                                                      
                                                                                                
                                                                                                 1
                                                                                             2
                                                                                        1
                     • Молекул     молекулын       Сублимацийн      Дулааны тэнцвэр,    температурын физик             1
                                   хурд их, хүйтэн
                                                                                         √2
                     хурдаар       биеийнх         үзэгдэл, шингэн   диффузи, шингэний  утга, химийн урвалын          =              
                                                                                                                      
                     түгэх хуулийг   бага. Дулаан   ууршихад их     ууршилт гэх мэт     босго, уурших

                                                                                                  0
             12.6.2с  ашиглаж      солилцооны      хурдтай молекул  дулааны үзэгдлийг       үзэгдэл, дулааны          =          0
                                                                                           =
                                                                                        эфф
                     хийд явагдах   үед молекулын   шингэний        Максвеллын          тэнцвэр, молекулын       0                1
                                                                                             √2
                     үзэгдлийг     мөргөлдөөнөөр   гадаргаас тасарч  түгэлтийн          чөлөөт гүйлтийн урт          √     + (         −           ) 2
                                                                                                                        2

                                                                                                   0
                                                                                        гэх мэт ойлголтыг
                     тайлбар-      кинетик энерги   гардаг талаар   хуулийг ашиглаж          эфф  =  √2
                     ладаг.        тэнцдэг гэж     тайлбарладаг.         тайлбарладаг.        Максвеллын түгэлтээр
                                   тайлбарладаг.                                        тайлбарладаг.
           128
   125   126   127   128   129   130   131   132   133   134   135