Page 37 - Физик

СУРАЛЦАХУЙН ҮР ДҮНГИЙН ШАЛГУУРЫГ ХЭРЭГЛЭХ ЗӨВЛӨМЖ

i. m масстай ачаанд утаснаас үйлчлэх T хүч. Хариултаа m, ϑ ба физик тогтмолын тохирохыг нь
2
оролцуулан илэрхийлнэ үү. (Ш.1.4, 5.5)
ii. Систем тэнцвэрт орших M масс. Хариултаа m, ϑ ба физик тогтмолын тохирохыг нь
оролцуулан илэрхийлнэ үү. (Ш.1.4, 5.5)
(c) Одоо M массыг хангалттай их ба ачаа эргэвчинд хүрэхээс өмнө бөмбөрцөг түрүүлж шал мөргөнө
гэж үзье. Бөмбөрцөг шалыг дөнгөж мөргөсний дараах агшинд:
i. T утасны татах хүч хэрхэх вэ? ( √ сонгоно уу)
1
____ ихэснэ. ____ тэгээс ялгаатай утга хүртэл буурна.
____ тэг хүртэл буурна. ____ хэвээр үлдэнэ.
ii. m масстай ачааны хурд хэрхэх вэ? (√ сонгоно уу)
____ налуу өөд чиглэнэ. ____ налуугийн доош чиглэнэ. ____ тэг болно.

iii. m масстай ачааны хурдатгал хэрхэх вэ? (√ сонгоно уу)
____ налуу өөд чиглэнэ. ____ налуугийн доош чиглэнэ. ____ тэг болно. (Ш.5.1, 5.5)
(d) Зураг 1-д эргэж шилжье. Энэ удаад налуу хавтгайг барзгар гадаргатай, ачаанууд ба налуугийн
хоорондох тайвны үрэлтийн коэффицент μ гэе. Ачаанууд налуугийн дагуу доош гулсахгүй
s
тайван байх M массын хамгийн бага утгыг илтгэх томьёоны гаргалгаа хий. Хариултаа m, μ , ϑ
s
ба физик тогтмолын тохирохыг нь оролцуулан илэрхийлнэ үү. (Ш.5.1, 5.5)
(e) m ба M масстай ачааны хоорондох утсыг таслав. Тайван байсан ачаанууд налуу руу доош
гулсаж эхлэв. Доод ачаа налуу хавтгайн ёроолоос d зайд оршино (зураг 1). Ачаанууд ба
налуу хавтгайн хоорондох гулсахын үрэлтийн коэффицент μ . Доод ачаа налуугийн ёроол
k
хүрэх хурдыг илтгэх томьёоны гаргалгаа хий. Хариултаа m, d, μ , ϑ ба физик тогтмолын
k
тохирохыг нь оролцуулан илэрхийлнэ үү. (Ш.5.1, 5.5)
Бодлого 2. 0.5 kg масстай тоглоомон пуужин газраас эгц дээшээ босоо чиглэлтэй нийлбэр
хүчний үйлчлэлээр хөөрч эхлэв. Пуужингийн хурдатгал эгц дээш чиглэх ба эхний 6 s хугацаанд
m m
2 ба t нь секундээр илэрхийлэгдэх хугацаа.
a = K - Lt хуулиар хувьсана. Үүний, 9.0 ; = 0.25
=
s 2 s 4
t = 6.0 s хугацаанд түлш дуусаж, пуужин гравитацын хүчний үйлчлэлээр хөдөлнө. Агаарын эсэргүүцэл
ба пуужингийн массын өөрчлөлтийг тооцохгүй.
(a) t = 0 -ээс t = 6.0 s хугацаанд пуужинд учрах нийт импульсийн утгыг тооцоол. (Ш.6.2, 6.3)
(b) t = 6.0 s агшин дахь пуужингийн хурдыг тооцоол. (Ш.6.2, 6.3)
i. t = 6.0 s агшин дахь пуужингийн кинетик энергийг тооцоол. (Ш.6.2, 6.3)

ii. “Пуужин-Дэлхий” системийн гравитацын потенциал энергийн t=0 -ээс t=6.0 s хугацаанд
харгалзах өөрчлөлтийг тооцоол. (Ш.6.2, 6.3)

(c) Пуужингийн газраас дээш хөөрөх дээд өндрийг тооцоол. (Ш.6.2, 6.3)
(d) Босоо чиглэлийг эерэг хэмээн үзэж, пуужингийн хурд v нь газраас дээш хөөрч газарт буух хүртэлх
t хугацаанаас хамаарах графикийг бүдүүвчлэн зур. T нь максимум өндөрт хүрэх хугацааг
top
илэрхийлнэ. Максимумын холбогдлыг тоогоор юмуу алгебрын илэрхийллээр тохируулан тэмдэглэ.
(Ш.3.3)

33