Page 66 - Физик

СУРАЛЦАХУЙН ҮР ДҮНГИЙН ШАЛГУУР

Бодисын Дулаан багтаамж
хувийн дулаан гэдгийг бодисын
дулааны шинж
Тодорхой Дулаан багтаамжийг чанарыг илэрхийлэх
• Дулаан бодисын багтаамжийг 1 кг масстай хэмжигдэхүүн,
багтаамж C үсгээр бодисын
гэсэн хувийн дулаан тэмдэглэдэг, температурыг бодисыг халаахад
шаардагдах
багтаамжийн
ойлголтыг Ж/кг*град 1 C-ээр
0
учирлан тоон утгыг нэгжтэй нэмэгдүүлэхэд энергийг масс ба
утгачилж,
температурын
үндэслэдэг. хэмжигдэхүүн шаардагдах
харьцуулдаг. гэж өгүүлдэг. дулааны энерги өөрчлөлтөд
гэж учирлан харьцуулсан
үндэслэдэг. харьцаа гэж учирлан
үндэслэдэг.
Дулааны процесст
Q=mc∆t° зарцуулах энерги
томьёогоор
• Бодисын Усыг халаах тооцоо хийж процессоос
10.8.1 халах/ хөрөх процесст Q=mc∆t° чаддаг, хийн хамаардаг болохыг
процессын дулааны томьёогоор процессын учирладаг.
Диаграмм, изобар,
дулааны балансын тооцоо хийж дулааны тоо
тоо хэмжээг тэгшитгэлийг чаддаг. хэмжээг бэлэн изохор дулаан
багтаамжийг
тооцоолдог. хэрэглэдэг. аргачлал
өгөгдсөн үед зөв тохируулан ашиглаж
дулааны тоо хэмжээг
тооцоолдог. тооцоолдог.
Удирдан хувьсах Удирдан хувьсах,
Удирдан хувьсах ба дагалдан хяналтын, Шинжлэн судлах
• Дулаан ба дагалдан хувьсах дагалдан хувьсах үйлийн алхмуудыг
багтаамжийг хувьсах хэмжигдэхүүнийг хэмжигдэхүүнийг төлөвлөх, багаж
тодорхойлох хэмжигдэхүүнийг зөв ялгадаг, зөв ялгадаг, хэрэглэгдэхүүнийг
туршилтын ялгадаг, туршилтын туршилтын бэлтгэх, өгөгдөл
дизайн туршилтын алхмыг алхмыг зураг хэрхэн цуглуулах,
гаргадаг. механик үйлд бичвэрээр ба бичвэрээр боловсруулах аргын
илүү анхаардаг. харуулдаг. харуулдаг. талаар ойлгодог.

• Хувийн ба Бодисын хувийн Бодисын хувийн
параметр,
биеийн дулаан Хувийн ба Хувийн ба параметр,
багтаамжийн биеийн дулаан биеийн дулаан биеийн бүхлийн биеийн бүхлийн
параметрийн
ялгаа, уялдаа багтаамжийг багтаамжийн параметрийн ялгаа
холбоог ялгадаг. нэгжийг ялгадаг. уялдааг уялдаа томьёогоор
томьёогоор
харуулдаг. харуулж үндэслэдэг.
харуулдаг.
Хайлах
ба буцлах Хайлах Хайлах ба буцлах
• Фазын процессын ба буцлах процессын
хувирлын Цэвэр бодис дулааны тоо процессын дулааны тоо
дулааны тоо
хэмжээний томьёог
процессын тодорхой хэмжээний
дулааны температурт томьёог хэмжээний тодорхойлдог,
томьёог
фазын хувирлын
тоо хэмжээг хайлж, буцалдаг тодорхойлдог,
тооцоолох, болохыг цэвэр бодис тодорхойлдог, үед температур
10.9.1 бөөмөн загвар жишээгээр тодорхой фазын хувирлын нэмэгддэггүй
ашиглаж өгүүлдэг. температурт үед температур шалтгааныг
нэмэгддэггүй
бөөмсийн
тайлбарладаг. хайлж, буцалдаг
болохыг гэдгийг холбоосын энергиэр
тайлбарладаг.
үндэслэдэг.
өгүүлдэг.
Даралт ба
Хольц, хольцын
Бодисын хайлах найрлагаас хэмжээнээс Агаарын даралтыг
• Хайлах ба ба буцлах хамаарч хамаарч нэмэгдүүлэхэд
мөсний хайлах
буцлах цэгт цэгт нөлөөлж бодисын хайлах бодисын хайлах
нөлөөлөх болзошгүй буцлах цэг буцлах цэг цэг буурдаг, усны
буцлах цэг нэмэгддэг
хүчин зүйлийг янз бүрийн өөрчлөгддөг өөрчлөгддөг
үндэслэдэг. шалтгааныг гэдгийг гэдгийг эх гэдгийг туршилтын
баримтад тулгуурлан
тоочдог. баримтаар сурвалж
үндэслэдэг. ашиглан үндэслэдэг.
үндэслэдэг.
64